Pawłow, twórca metody odruchów warunkowych, nie mówi zazwyczaj wcale w swych pracach o pamięci fizjologicznej, tak samo zresztą jak Lapicque, twórca metody chronaksyjnej. Dla obu pamięć jest cechą niewymiernych zjawisk psychicznych, których należy unikać w fizjologii. Stąd to, co Lapicque nazywa »pozostałością podrażnień», »résidu», Pawłow nazywa »śladem korowym», albo »przedstawicielstwem korowym», »wiązaniem korowym» i sam […]
Chronaksja subordynacyjna, tworząca nastawienia, jest drugą kategorią zjawisk fizjologicznych, która się opiera również na zmianach mnemicznych. Państwo Lapicque, państwo Chauchard, Rizzolo, Cardot i inni, wykazali doświadczalnie, że dla każdej komórki nerwowej istnieją dwie chronaksje, jedna konstytucyjna, zależna wyłącznie od budowy protoplazmatycznej i przejawiająca się w przypadkach odcięcia neuronu obwodowego od wpływów mózgowia, druga zaś subordynacyjna, […]
Zjawisko tzw. sumowania się podrażnień polega na tym, że podrażnienie nieczynne, czyli o nasileniu nie wystarczającym do wywołania odruchu, staje się jednak czynne, jeżeli jest powtarzane dostateczną ilość razy w przerwach nie nazbyt długich. Jest to zatem sumowanie się podrażnień nie współczesnych, ale następczych. Jednakże badania fizjologiczne ostatniego dziesiątka lat zmuszają do zrewidowania raz jeszcze […]
Pamięć bezpośrednia, wiązana przez niektórych autorów z psycho-fizjologicznym zjawiskiem powidoków, jest pomostem pomiędzy psychologią a neurofizjologią. Ale jest także wielu psychologów, którzy mówiąc o zagadnieniu pamięci pomijają w ogóle jej stronę fizjologiczną, a jest jeszcze znacznie więcej fizjologów, którzy mówiąc o czynnościach kory mózgowej unikają wzmianki o jej właściwościach mnemicznych, a więc o pamięci biologicznej, […]
Przeciwstawieniem pamięci »bezpośredniej», z natury swej krótkotrwałej, jest pamięć długotrwała, której przykład widzieliśmy już w doświadczeniu Ebbinghausa na sobie samym: dotyczy ona ośmiowiersza z poezji Byrona, wyuczonego w czasie szkolnym na pamięć, a potem przez 22 lata nigdy już nie powtarzanego. Po tym czasie Ebbinghaus, oczywiście, nie mógł go sobie przypomnieć, ale jednak podczas ponownego […]
Badanie pamięci osobniczej w szerokiej skali, tj. nie tylko u człowieka, ale także u zwierząt, może być przeprowadzane w sposób najściślejszy metodą fizjologiczną, mianowicie za pomocą odruchowości warunkowej, o której będziemy mówili w rozdziale następnym, ale z której już tutaj musimy podkreślić jej cechy, świadczące o różnych rodzajach pamięci. Więc najelementarniejszą postacią pamięci osobniczej jest […]
Engraficzna zasada Semona , twierdząca, że »wszystkie współczesne podrażnienia (wrażenia) tworzą ich jednolity zespół, który jako całość pozostawia po sobie zespół współczesnych engramów, stanowiących również pewną jedność», została wyprowadzona przez autora raczej ze stosunków psychologicznych. Zasada ta uzyskuje w powyższym oświetleniu mocną podstawę fizjologiczną, mianowicie w tych faktach, które stwierdzają scalanie się w jedność czynnościową […]
Pamięć bezpośrednia, badana przez polecenie bezpośredniego powtórzenia szeregu wyrazów, cyfr lub sylab, wzrasta wraz z wiekiem dziecka. Według Meumanna rozwija się powoli do 13 roku życia, szybko od 13 do 16 roku życia i osiąga swój szczytowy rozwój od 22 do 25 roku życia, według Bourdona rozwija się zwłaszcza między 8 a 14 rokiem życia, […]
Konieczność przyjęcia poglądu, że wraz z rozwojem psychizmów i ich nastawień zwiększa się ilość nagromadzonej energii psychicznej utajonej, wynika z innych jeszcze faktów, spostrzeganych mianowicie przez higienistów i pedagogów. Energia umysłowa, jak pisze Gądzikiewicz, »tworzy się stale w miarę pracy, i to tym intensywniej, im z większą ochotą i zainteresowaniem jest wykonywana» — »energia umysłowa […]
W rzeczywistości jednak nie może ulegać żadnej wątpliwości, że pamięć jest zjawiskiem nie dwufazowym, lecz trójfazowym we wszystkich swych postaciach bez wyjątku, począwszy od najbardziej elementarnych postaci pamięci, a kończąc na najbardziej złożonych jej przejawach. Mianowicie, pierwszą fazą pamięci jest zapamiętywanie, drugą jest faza utajenia i trzecią jest faza przypominania. Pierwsza i trzecia faza mają […]