Płaty czołowe różnią się — jak widzieliśmy w poprzednim rozdziale — od wszystkich płatów pozaczołowych razem wziętych tym, że są zbędne do odruchowości warunkowej. Natomiast płaty pozaczołowe są narządem tej odruchowości zupełnie swoistym i w pewnym znaczeniu jednolitym, chociaż poszczególne jego płaty wykazują odrębność w znaczeniu swoistości zmysłowej. W całości swej narząd ten jest jednak […]
Swoistość dynamizmów pozaczołowych, powstająca dzięki przekształcaniu się w korze pozaczołowej rzutowanych na nią dynamizmów talamicznych, przekształcaniu się według właściwości tkanki nerwowej pozaczołowej, wymaga kilku słów bliższego wyjaśnienia. Swoistość ta, w porównaniu do nastawień instynktowych, polega przede Wszystkim na tym, że wszelkie dynamizmy korowe są nabywane w życiu osobniczym, nie dziedziczone. Przekształcanie się nastawień instynktowo-podkorowych w […]
Kora mózgowa w całej swej masie zazwyczaj uważana jest za »narząd świadomości», »narząd pamięci osobniczej», »narząd dyskryminacji» albo »czynności analizatorskiej» itd. Bez względu na to, jaką cechę czynności korowo-psychicznej wysuniemy dla określenia płaszcza mózgowego, zawsze do każdej z tych cech stosować się będzie jedna wspólna charakterystyka: kora mózgowa noworodka żadnej z tych cech n i […]
Przechodzimy w ten sposób już do dalszej wspólnej cechy wszelkich potrzeb fizjologicznych, mianowicie do ich strony psychologicznej, gdyż, jak widzieliśmy, pewien moment tego okrężnego procesu wegetatywnego, w całości zupełnie nie uświadamianego, staje się psycho-wegetatywnym, przekracza próg świadomości. Sherrington1 należy do tych wielkich fizjologów, którzy w pełni doceniają wielką rolę procesów uczuciowych nie tylko w biologii, […]
Wyrażenie »aktywność własna» bywa różnie rozumiana w neurofizjologii. Tinel podkreśla wielokrotnie, że każdy poziom ośrodków wegetatywnych, ścienny, zwojowy i rdzeniowy, ma »swoją własną aktywność» i może odpowiadać odruchami na podrażnienie dróg czuciowych, których gałęzie końcowe lub toczne dochodzą do każdego z nich (automatyzmy piętrowe Ch. Foix). Różnice tego rodzaju »aktywności własnych» na wymienionych tu piętrach […]
Tinel podkreśla, że wszystkie powyższe kategorie przejawów wegetatywnych kory mózgowej różnią się od innych procesów wegetatywnych tym, że nie są reakcjami istotnymi i życiowymi; są to tylko reakcje pomocnicze, dodatkowe, zmienne i nawet fakultatywne, dochodzące zresztą do skutku tylko za pośrednictwem ośrodków śródmóżdża. Występują one tylko wtedy, gdy mogą być pomocne innym czynnościom korowym i […]
Już sam tytuł tego rozdziału zdaje się stać w wyraźnej sprzeczności z treścią poprzedniego rozdziału, w którym była mowa o jedności czynnościowej układu nerwowego, a także o tym, że ta jedność istnieje niewątpliwie nie dzięki układowi zwierzęcemu, ale dzięki wszechobecnej i jednolitej sieci nerwowej, która w organizmie jest najprymitywniejszą postacią nerwowej integracji, a również dzięki […]
Przechodzimy teraz do dwóch zawiłych i trudnych, nie rozstrzygniętych dotąd zagadnień, z których jedno dotyczy — można by powiedzieć — poprzecznego przekroju układu wegetatywnego, drugie zaś jego przekroju podłużnego, przy czym oba te zagadnienia mają jak największe znaczenie dla psychofizjologii życia uczuciowego. Zagadnienie w przekroju poprzecznym układu wegetatywnego polega na pytaniu, czy istnieje odrębny układ […]
Do najnowszych, a bodaj że równocześnie najlepiej uzasadnionych poglądów na jedność czynnościową układu nerwowego należy zaliczyć ujęcie L. A. Orbeliego , które dla nas jest tym bardziej interesujące, że wychodzi z założeń ewolucyjnych. Autor ten w rozwoju układu nerwowego widzi następujące etapy: układ nerwowy rozlany, który ogólnie wiąże komórki czuciowe na powierzchni ciała z elementami […]
W rozdziałach o pamięci osobniczej i pamięci fizjologicznej doszliśmy do wniosku, że stałość nabytych czynności korowo-psychicznych zależy od mnemicznej fazy utajenia, ewolucja zaś tych czynności związana jest z fazami engrafii i ekforii. Zmienność i niezmienność tych czynności korowo-psychicznych daje się zatem sprowadzić do jednego psychofizjologicznego, mnemicznego mianownika, w którym znajdujemy — jak się zdaje — […]